کتاب «The Process of Economic Development» نوشته جیمز سایفر و چاپ انتشارات روتلج به پیچیدگی‌های توسعه اقتصادی می‌پردازد. این کتاب نگاهی نقادانه به نظریه‌ها، روال‌ها و چالش‌های مربوط به تحول اقتصادهای مختلف از وضعیت کمتر توسعه‌یافته به وضعیت پیشرفته‌تر دارد. نویسنده در این کتاب نگاه نامتعارفی به اقتصاد دارد، به این معنی که به طیفی از نظریه‌ها و متدولوژی‌های اقتصادی مراجعه می‌کند تا فرایندهای توسعه را تحلیل کند. این رویکرد میان‌رشته‌ای به او این امکان را می‌دهد که دیدگاه متفاوتی به توسعه اقتصادی ورای مدل‌های اقتصادی نئوکلاسیک ارائه دهد. این کتاب دامنه گسترده‌ای از مباحث، از پیش‌زمینه تاریخی توسعه اقتصادی تا مسائل معاصری مثل جهانی‌سازی، تغییرات فناورانه و نقش نهادها را پوشش می‌دهد.
یکی از مضمون‌های اصلی کتاب، انتقاد از نظریه‌های توسعه اقتصادی جریان اصلی به‌ویژه اجماع واشنگتن است که از سیاست‌هایی مثل مقررات‌زدایی، خصوصی‌سازی و آزادسازی تجارت به‌عنوان مسیرهای توسعه حمایت می‌کنند. نویسنده استدلال می‌کند که این سیاست‌ها اغلب نتوانسته‌اند نتایج وعده‌شده را رقم بزنند و گاهی نابرابری‌ها و ناپایداری اقتصادی کشورهای درحال توسعه را تشدید کرده‌اند.
او درعوض بر اهمیت مداخله دولت، سیاست صنعتی و نقش زیرساخت اجتماعی و فیزیکی در توسعه اقتصادی پایدار تاکید می‌کند. نویسنده همچنین اهمیت توسعه انسانی را برجسته می‌کند و می‌گوید رشد اقتصادی نباید فقط برحسب تولید ناخالص داخلی بلکه با توجه به بهبود سلامت، آموزش و رفاه کلی ارزیابی شود.
کتاب، مسیرهای گوناگون توسعه از جمله روی‌آوردن به صنعتی‌سازی به‌جای واردات، رشد صادرات‌محور و استراتژی‌های تازه‌تری مثل توسعه نوآوری‌گرا را واکاوی می‌کند. همچنین چالش‌های ناشی از جهانی‌سازی مثل تاثیر تجارت و فایننس بین‌المللی بر اقتصادهای درحال توسعه و نقش شرکت‌های چندملیتی را بررسی می‌کند. سایفر توجه ویژه‌ای به مسئله نابرابری دارد و درمورد سیاست‌هایی بحث می‌کند که می‌توانند به این نابرابری‌ها رسیدگی کنند.
نویسنده درطول کتاب از مطالعات موردی گوناگون برای روشن‌کردن منظورش استفاده می‌کند و به مثال‌هایی از آسیا، آمریکای لاتین، آفریقا و سایر مناطق جهان متوسل می‌شود. این مطالعات موردی مثال‌های ملموسی از موفقیت‌ها و شکست‌های استراتژی‌های توسعه متفاوت ارائه می‌دهند و پیچیدگی‌های پیاده‌سازی سیاست‌های موثر در بافت‌های مختلف را برجسته می‌سازند.
منبع: