طرح روی جلد مجله TIME همواره به تصاویر سیاستمداران، هنرمندان، دانشمندان و کارآفرینانی اختصاص پیدا کرده که به‌نوعی بالاترین درجه تاثیر در جوامع بشری را داشته‌اند. اما این سنت قدیمی از ابتدای قرن ۲۱ آرام‌آرام جای خود را به فناوری‌هایی داده که زمینه‌ساز تغییرات زیرساختی در نحوه تعامل انسان‌ها خواهند بود. البته این تغییر، با اختصاص جلد TIME به ورود رایانه‌های شخصی در دهه ۱۹۸۰کلید زده شد.
حقیقت این است با تبدیل یک نسخه کامل از مجله به NFT2، سپس قرارگرفتن تهدیدهایی که هوش مصنوعی متعلق به سرویس فیسبوک برای کاربران ایجاد کرد و درنهایت گزارش‌هایی از هوش مصنوعی با چهره‌ای که به هیچ انسانی تعلق نداشته و تماما نتیجه تصورات یک ماشین است، به نظر می‌رسد چیزی در کیفیت تمدن بشری درحال تغییر است که دبیران مجله TIME به‌صورت ناخودآگاه به آن اشاره می‌کنند.
در این میان، طرح روی جلد سال ۲۰۰۶ با عنوان You که به مخاطب می‌گوید همه چیز در عصر اطلاعات در کنترل او قرار دارد، درواقع اشاره به نهادینه‌شدن نخستین سنگ‌بنای تمدن دیجیتالی بشر دارد. این موضوع نشان می‌دهد روش‌های متمرکز در خلق ارزش، به‌تدریج به‌سمت اجزای نوین غیرمتمرکز، تغییر مسیر می‌دهند که هر فرد براساس تصمیم خود می‌تواند هر لحظه به آن ورود کند یا از آن خارج شود.
بنابراین وقتی از زاویه دید غیرمتمرکز به مقوله تولید ارزش نگاه کنید، نیازمند نوعی ابزار تبادل ارزش (پول) غیرمتمرکز هستید تا با کمک آن، زنجیره‌های ارزش غیرمتمرکز شکل‌گرفته در جامعه بشری را هدایت کنید. درنتیجه این نوع نگرش است که می‌توان متوجه شد، طراحی و عرضه Bitcoin به‌عنوان یک واحد پولی غیرمتمرکز، تحت هر شرایط و کیفیتی می‌بایست در محدوده سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ میلادی اتفاق می‌افتاد. (دو سال بعد از طرح روی جلد You)
در تحلیل مقدماتی، رجوع به تعاریف زنجیره‌های تامین، زنجیره‌های ارزش و درک تفاوت‌های آن از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. یعنی در جایی که زنجیره‌های تامین بر مراحل ساخت یک محصول و رساندن آن به مصرف‌کننده نهایی تاکید دارند، زنجیره‌های ارزش بر هرچه ارزشمندترشدن همان محصول، حین حرکت در زنجیره تامین تمرکز دارند. درنتیجه شامل افزودن مرحله نوآوری در محصول از طریق تحقیق‌وتوسعه در ابتدای زنجیره تامین و اضافه‌کردن مراحل معدوم یا بازیافت محصول پس از مصرف نیز می‌شود. به این ترتیب، آثار زیست‌محیطی زنجیره‌های تامین را مد نظر قرار می‌دهد.
برای تحلیل عمیق‌تر، تاثیرپذیرفتن زنجیره‌های ارزش از رویکرد غیرمتمرکز در طراحی سیستم‌ها و توجه به رفتار زنجیره‌های تامین کلاسیک، اهمیت فراوانی دارد:
همان‌طور که در دیاگرام فوق مشاهده می‌شود، درحالی که جریان داده در یک زنجیره تامین کلاسیک، مسیری دو طرفه را طی می‌کند، اما پول درجهت معکوس روند تولید محصول، جریان دارد. این قاعده در زنجیره‌های ارزش نیز تکرار می‌شود. اما در عصر سیستم‌های غیرمتمرکز، جریان داده توسط فناوری بلاکچین و پول توسط بیت‌کوین، کاملا از مسیر معماری‌های مرسوم Client-Server و تحت کنترل گمرکات و شبکه بانکی خارج شده و به‌سمت معماری Peer-to-Peer تغییر شکل داده است. درنتیجه برخی زنجیره‌های تامین، دچار گسست عملیاتی و رفتار غیرقابل پیش‌بینی شده‌اند. به این ترتیب، دو مفهوم بنیادین در زنجیره‌های ارزش به نام مسئولیت اجتماعی (CSR) و ارزش مشاع (CSV) تحت تاثیر مستقیم قرار گرفته است.
به عبارت دیگر، درصورتی که فوران افسارگسیخته ردپای کربن در صنایع را تنها نشانه ورود زنجیره‌های ارزش به عصر سیستم‌های غیرمتمرکز فرض کنیم، به نظر می‌رسد غیرقابل ردیابی‌بودن تراکنش‌های Bitcoin یا سایر رمزارزهای غیرمتمرکز در مراودات زنجیره‌های ارزش سنتی، به‌تنهایی برای ازبین‌بردن محیط‌زیست کفایت کند، چراکه ناتوانی در دنبال‌کردن مسیر پول، منجر به برآورد اشتباه از نرخ تولید شده و درنتیجه محاسبه انواع مالیات‌ها و عوارض مربوط به محیط‌زیست از جمله مالیات کربن را غیرممکن می‌سازد.
حال که یک چنین گسستی در فرایندهای زنجیره‌های ارزش رخ داده، پرسش اساسی می‌تواند این باشد که آیا راه‌حلی برای دگردیسی موثر زنجیره‌های ارزش در عصر سیستم‌های غیرمتمرکز می‌توان در نظر گرفت که نقش هوش مصنوعی را به‌عنوان عنصر غیرمتمرکز تازه‌وارد تحت پوشش قرار دهد؟ خوشبختانه پاسخ مثبت است. جواب احتمالا در طراحی نوعی از پول غیرمتمرکز است که بتواند نقش تبدیل و تطبیق ارزش را میان پول‌های رایج فیات و پول‌های رمزارزی مانند بیت‌کوین بازی کند.
به عبارت دیگر، اگر تمدن بشری موفق به ابداع نوعی از پول نشود که عناصر مولد ارزش غیرمتمرکز (که از این پس علاوه‌بر انسان، شامل ماشین‌های خودران مجهز به هوش مصنوعی نیز خواهند بود) قادر به دنبال‌کردن آن درجهت مخالف حرکت کالاها در زنجیره‌های ارزش نباشند، دولت‌ها شاهد از کنترل خارج‌شدن شاخص‌های کلان اقتصادی خواهند بود. البته دولت‌ها با انواع ابزارهای ثبت احوال و اسناد، تا مدتی توانایی کنترل و نظارت خود بر زنجیره‌های ارزش را حفظ خواهند کرد. اما حقیقت این است که نمی‌توان از ظهور سازمان‌های خودگردان مبتنی‌بر DAO که از طریق فناوری بلاکچین، فعالیت می‌کنند، چشم‌پوشی کرد.
آنها تصمیمات کلان استراتژیک خود را به‌صورت ناشناس اتخاذ کرده و به اجزای غیرمتمرکز خود ابلاغ می‌کنند. به این ترتیب، درکنار ربات‌های انسان‌نما فعالیت می‌کنند. ربات‌هایی مجهز به فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی مولد، با قابلیت تشخیص چهره و صدای پیشرفته در نقش مدیرعامل که مسئولیت اجرایی چندین شرکت را برعهده می‌گیرند. این موضوع نشان از آینده‌ای پرچالش و درعین حال پر از فرصت‌های ناب تجاری برای دولت‌ها و کارآفرینانی دارد. کسانی که سرمایه‌گذاری مناسب را برای درک و پذیرفتن نقش‌آفرینی در این نوع پیشرفته از زنجیره‌های ارزش، در دستور کار واحدهای پژوهشی خود قرار داده‌اند.
منابع:
1- https://time.com/6257376/100-years-of-time-covers/ 2- https://time.com/collection/time-issue-01-vitalik-buterin/ 3- https://en.wikipedia.org/wiki/You_(Time_Person_of_the_Year) 4- https://www.prodigium-pictures.com/blog/csr-vs-csv 5- https://way2pay.ir/249670/ 6- https://www.businessinsider.com/humanoid-ai-robot-ceo-says-she-doesnt-have-weekends-2023-9