توسعه فراگیری‌مالی و افزایش توان مالی جامعه

توسعه اقتصادی تعاریف متعددی دارد اما طبق جمع‌بندی محققانی از دانشگاه کارولینای شمالی و مدرسه اقتصادی لندن، به معنای گسترش ظرفیت‎های پیشرفت جامعه از طریق تحقق پتانسیل‎های افراد، بنگاه‎ها و گروه‎های اجتماعی است. توسعه اقتصادی که زمینه‌ساز رشد اقتصادی و اطمینان از آینده اقتصادی است، با افزایش مداوم رفاه و کیفیت زندگی همراه است که به واسطه‎ نوآوری، هزینه‎های معاملاتی پایین‎تر، کاربرد قابلیت‎های لازم جهت تولید و توزیع مسئولانه کالاها و خدمات محقق می‎شود. برای تحقق این نوع توسعه، نیازمند نهادهای موثری هستیم که پذیرش ایده‎های نو، تحمل ریسک، استقبال از تنوع و اعتماد به منافع متقابل بخش خصوصی و دولتی را داشته باشند.

نابرابری¬های اقتصادی و اجتماعی در دهه¬های اخیر، با نرخ رشد بالا در اغلب کشورها از جمله ایران افزایش یافته است. عدم دسترسی آسان و مقرون¬به¬صرفه به خدمات مناسب مالی، همواره مساله¬ای جهانی بوده ¬است. تخمین زده می¬شود که حدود 2.9 میلیارد نفر از مردم جهان به منابع رسمی بانکداری و خدمات مالی دسترسی ندارند. (میریالا شکار، صبادا ویرامانی،2017) این امر زمانی بسیار خطیر و حیاتی جلوه می کند که بدانیم بخش زیادی از این مردمان از گروه‌های آسیب¬پذیر جوامع مختلف¬اند.

برای توانمندسازی مالی افراد جامعه راهکارهای متعددی وجود دارد. بحث فراگیری مالی و سواد مالی برای این هدف بارها مطرح شده اما از جایگاه سبک زندگی با تمرکز بر اعتبار نباید به‌سادگی عبور کنیم، به‌خصوص درباره قشر متوسط جامعه این موضوع بیشتر صادق است. با توجه به اینکه سبک زندگی، نزدیکی زیادی با فرهنگ مردم هر کشور دارد باید این موضوع را به‌صورت ریشه‌ای و در فرهنگ ایرانی‌ها بررسی کنیم.

هنگامی‌ که از بیمه سخن به میان می‌آید در ذهن اغلب افراد جامعه بیمه‌های اجتماعی (شغلی) و بیمه شخص ثالث خودرو به‌عنوان دو گزینه اول نقش می‌بندد. البته این موضوع با اجباری‌بودن این بیمه‌ها و آمیخته‌بودن آن با زندگی روزمره افراد نیز بی‌ارتباط نیست. حال آنکه بخش قابل توجهی از شهروندان از تفاوت بیمه‌های اجتماعی، بیمه‌های بازرگانی و ماهیت عملکردی و کاربردی آنها به‌درستی و به شکل دقیق مطلع نیستند.

ارائه خدماتی مانند حساب‌های پس‌انداز، راهکارهای پرداخت، بیمه و اعطای اعتبار به اقشار مختلف جامعه هدف اساسی سیستم‌های مالی در سراسر دنیاست. سیستم‌های مالی فراگیرتر امکان خدمات‌رسانی در سطح وسیع و گسترده را به افراد محروم جامعه فراهم می‌کنند.